Bruine Rat
Uiterlijk
Rug meestal grijsbruin, buik
lichter. Allerlei kleurvariaties
mogelijk.
Stevige bouw, lomp/log, vrij
stompe snuit, oren zichtbaar.
Staart bijna even lang als het
lichaam, ca. 18-28 cm.
Lichaamsgewicht ca. 500 gr.
Ontwikkeling
Draagtijd 20 tot 22 dagen, maximaal 15 worpen,
bestaande uit 7 jongen tot 10 jongen.
Jongen na 3 maanden geslachtsrijp.
Levensduur gemiddeld ca. 1 jaar; maximaal 2 tot 3 jaar.
Leefwijze
Uitstekende graver en zwemmer en leeft vanuit riolen en/of grachten.
Van hieruit dringt de bruine rat gebouwen binnen.
Oorspronkelijk leeft hij in vochtige kelders en riolen bij slachthuizen,
hotels, restaurants en fabrieken waar levensmiddelen worden
gemaakt en in de souterrains van flatgebouwen.
Buiten gebouwen treffen we dit dier o.a. aan langs slootkanten, bij
vuilnisbelten, houtopslagplaatsen, daar waar voldoende voedsel is.
Het zijn alleseters, zij eten echter voornamelijk graan, knolgewassen
en vlees o.a. huismuizen, kuikens en jonge eenden.
Sporen
Uitwerpselen (bruin/zwart, stomp en ca. 2 cm lang en 0,5 cm dik).
Voetsporen ("prenten") en staartafdrukken in het stof.
"Veegsporen" op plaatsen waar ratten steeds dezelfde route kiezen.
Ontbreken van stof en/of spinnenwebben op vaste looppaden, terwijl
in de directe omgeving wel stof/webben aanwezig zijn.
Holen en dicht getrapte holen die binnen een dag weer open zijn
gemaakt.
Schade/overlast
Bevuiling, knaagschade, overbrenger van ziekten (o.a. de ziekte van
weil) en paratyfus.
Bij dieren verspreiding van o.a. varkenspest, pseudo-vogelpest,
trichinosis en de ziekte van Aujeszky e.a.
Wering/preventie
Objecten onaantrekkelijk en/of ontoegankelijk maken voor bruine rat.
Ventilatieopeningen in buitenmuren niet breder dan 0.5cm.
Ca. 15cm brede, gladde stroken op buitenmuren.
RATTEN
Muskusrat
Uiterlijk
Grotendeels bruin van kleur
(de rug) en hij heeft een
zilverkleurige buik
Een grote stompe kop met
korte oren en vrijwel geen nek.
Verticaal afgeplatte, kale en
geschubde staart 20 tot 30
cm., die bij het zwemmen als
roer dienst doet.
Tussen de 5 tenen van de achtervoet bevinden zich zwemborstels
Lengte van een volwassen muskusrat tussen de 24 en 40 cm en het
gewicht: ca. 1.5kg (ter vergelijking: een bruine rat weegt ca. 0.5kg).
Ontwikkeling
Draagtijd: 20 tot 30 dagen.
Jaarlijks 2 tot 3 worpen.
Nestgrootte 4 tot 10 jongen.
Vermoedelijk maximale levensduur: tot 3 jaar.
Leefwijze
Zeer verborgen, in sterk begroeide omgeving, riet en biezen.
Graaft holen- en gangsysteem in de walkant als nest.
Kan op jaarbasis wel een kuub aan grond verzetten.
Uitstekende zwemmer en duiker.
Het knaagdier eet 's winters voornamelijk wortels van riet en
andere waterplanten en eet 's zomers veel gras en
oeverplantenvegetatie.
Sporen
Sporen: "glij" banen tussen de begroeiing (ca. 12cm breed) en
gleuven in de waterloop.
Beschadiging en verzakking tot wel 15 meter van de walkant.
Proppen van plantenresten die in het water drijven.
Afgeknaagde waterplanten.
Gaten van ca. 15 cm.
Schade
Door het gangenstelsel net onder de grond, risico voor wegzakken
in onzichtbare valkuilen bij de waterkant (schade vee en
landbouwmachines).
Door graafactiviteiten vernielen van oevers van watergangen en
ondermijnen van dijken.
Schade aan land- en tuinbouw gewassen.
Door het wegknagen van hele rietkragen kalven de oeverkanten
afzakken in.
Knaagschade aan fuiken en netten van beroepsvissers als de
muskusrat daar in terecht komt.
Woelrat
Uiterlijk
De woelrat is grijsbruin tot bruin
van kleur.
Plompe bouw, stompe snuit,
ogen en oren zijn gedeeltelijk
verborgen.
Een volwassen droge woelrat is
140 tot 200 mm lang; de staart is
kort
behaard en 80 tot 140 mm lang.
Ontwikkeling
Per jaar gemiddeld 3 worpen van ca. 5 jongen.
De draagtijd duurt 20 tot 22 dagen.
Levensduur max. 2 jaar.
Leefwijze
Woelratten zijn herbivoren.
Uitstekende graver (de grond wordt met de voortanden
losgeknaagd).
Knaagt aan ondergrondse wortels van jonge planten, o.a. van jonge
vruchtbomen.
De woelrat heeft uitsluitend een ondergronds bestaan; het
gangenstelsel kan zeer uitgebreid zijn tot wel 200 meter.
Sporen
“Hobbelig” gazon, daar woelratten tegen de oppervlakte aan hun
gangen maken.
Schade
Vooral aan jonge vruchtbomen (ca. 2 tot 4 jaar oud).
Pengewassen zoals winterwortels en witlof.
Vernieling gazon.
Wering en preventie
Plaatsen van klemmen.
Werkzame giftige stof vermengd met wortel.
Ingraven gaaswerk.
Zwarte rat
Uiterlijk
In tegenstelling tot de naam is
de rug en buik blauwgrijs tot
zwart, ook andere
kleurvariteiten.
Slank, vrij spitse snuit.
De oren zijn vliezig en bijna
kaal, naar voren gericht en
gevouwen reiken ze tot (over)
de ogen.
Staart (bij volwassen dier)
langer dan het lichaam en
fungeert als evenwichtsorgaan.
Volwassen: 12 tot 24cm lichaamslengte.
Ontwikkeling
Per jaar gemiddeld 6 worpen van 6 tot 10 jongen.
Jongen na 3 maanden geslachtsrijp; draagtijd 20 tot 24 dagen.
Levensduur maximaal 5 jaar, gemiddeld ca. 2 jaar.
Leefwijze
De zwarte rat is een uitstekende klimmer en springer, eet alles, vnl.
granen.
Leeft op hoge, droge plaatsen in gebouwen voornamelijk in het
zuiden van ons land en in havengebieden.
Sporen
Uitwerpselen: donker, spitse vorm, gemiddeld 1 cm. lang en 2-3 mm
dik.
Voetsporen ("prenten") en staartafdrukken in het stof
"Veegsporen" op plaatsen waar ratten steeds dezelfde route kiezen
Ontbreken van stof en/of spinnenwebben op vaste looppaden,
terwijl in de directe omgeving wel stof/webben aanwezig zijn.
Schade
Bevuiling van voedselvoorraden.
Overbrenger van ziekten bij de mens zoals de ziekte van Weil en
voedselvergiftiging.
Bij dieren varkenspest, pseudo-vogelpest.
Vanwege het feit dat de tanden blijven doorgroeien en de rat dit
proces van afsluiten en aangroeien in evenwicht probeert te
houden: knaagschade aan o.a. verpakkingsmaterialen, houten
vloeren, isolatiematerialen, leidingen en kabels.
Wering/preventie
Alle mogelijke toegangen dichten, zorg voor goed sluitende deuren.
Indien mogelijk: maak voedsel onbereikbaar voor ratten.
Ca. 25cm brede, gladde stroken op buitenmuren bevestigen.